Miasto Bytow polozone jest na Pojezierzu Bytowskim o dosc zroznicowanej konfiguracji
terenu. Srednie wzniesienia zawierają sie pomiedzy 110-170 m n.p.m. Znaczne
zroznicowane tego obszaru spowodowane jest przez jego polodowcowy charakter.
Malowniczo polozone tereny z wieloma jeziorami o duzej czystosci wod sa wielka atrakcja dla
wedkarzy i milosnikow naturalnego piekna. Otoczony jest od polnocy zespolem jezior, z ktorych najwieksze - Jelen posiada I klase czystosci, nalezy do zbiornikow lobeliowych i objete jest strefa ciszy.
W Bytowie krzyzuja sie szlaki komunikacyjne w kierunkach Slupska, Gdanska, Koscierzyny,
Chojnic i Miastka.
Nalezy wspomniec o dwoch szlakach turystyki pieszej przebiegajacych przez miasto: Lipnica
- Smoldzino ("niebieski") i Bytow - Ustka ("zolty"). Bytow lezy w obszarze strefy chronionej
Parku Krajobrazowego "Dolina Slupi".
Wspanialym zabytkiem miasta jest Zamek Bytowski, ktory jest takze osrodkiem kultury
kaszubskiej na Pomorzu Srodkowym. Baze wypoczynkowa zapewniaja obiekty MOSiR oraz plaza z kapieliskiem nad jeziorem Jelen.
Turystyczna atrakcyjnosc gminy podnosi przede wszystkim:
- piekno krajobrazowe z najwyzszym wzniesieniem w woj. slupskim (Gora Siemierzycka - 256 m n.p.m.)
- baza turystyczna (hotel w Dabiu, pensjonat nad jeziorem Boruja Duza, obozowiska
harcerskie w Rekowie, pola namiotowe nad jeziorem Jelen
- szlak spacerowy z Rekowa do Klaczna poprzez tereny lesne nad jeziorem Rekowskim
- szlak rowerowy: Miastko - Bytow - Lebork - Leba
- szlak kajakowy rzeka Slupia
- dostepnosc komunikacyjna
- Muzeum Szkoly Polskiej w Plotowie.
Bardzo popularna forma rekreacji jest agroturystyka, ktora mozliwa jest w takich wsiach jak:
Rekowo, Plotowo, Niezabyszewo, Dabie i Pomysk Wielki. Istnieje tam mozliwosc wynajecia
pokoi goscinnych u miejscowych gospodarzy, jak rowniez ustawienia namiotu czy campingu.
Pierwsza pisemna wzmianka o Ziemi Bytowskiej pochodzi z okolo 1238 roku i dotyczy
podboju tych ziem przez Swiatopelka - ksiecia i owczesnego wladcy Pomorza Gdanskiego w
czasach rozbicia feudalnego
Kaszubi bytowscy poslugiwali sie odrebnymi dialektami i obyczajami przez cale stulecia,
opierajac tym samym procesom germanizacyjnym. Przez niemal tysiac lat ziemia ta
stanowila sfere wplywow Polski. Juz Mieszko I podporzadkowal Polsce Pomorze Zachodnie.
W czasach Boleslawa Chrobrego zalozono biskupstwo w Kolobrzegu i o tym fakcie
wspomina kronikarz Gall Anonim.
Bytow nalezal do najmniejszych miast ksiazecych i na przelomie XV i XVI wieku mieszkalo w
nim 500 osob.
W wieku XI ziemia kaszubska miala wiele wspolnych interesow gospodarczych i politycznych
z Polska. W wieku XII ziemia bytowska, wedlug bulli papieskiej z 1140 r., nalezala do biskupa
kamienskiego. W poczatkach XIV wieku ziemia ta trafila w rece margrabiow brandenburskich.
Nastepnie odzyskal ja ksiaze zachodniopomorski Warcislaw IV i oddal ja w lenno marszalkowi
Henningowi Behrowi (7 grudzien 1321r.).
W koncu 1329r. Krzyzacy nabyli Ziemie Bytowska od rodziny Behrow za kwote 800 grzywien
denarow pruskich. W ten sposob ziemia ta zostala na dlugi okres zwiazana z Zakonem
Krzyzackim. W dniu 12 lipca 1346r. grod bytowski uzyskal prawa lokacyjne z rak Wielkiego
Mistrza Henryka Dusemera. Prawo chelminskie jakie otrzymalo miasto pozwolilo na
zorganizowanie wlasnego samorzadu i sadownictwa. Pod koniec XIV wieku zakon przystapil
do budowy warownego zamku. Prace ziemne rozpoczeto krotko po 1390 roku, a roboty
wykonczeniowe trwaly w latach 1398 - 1405. Zamek spelnial role siedziby krzyzackiej
administracji i najdalej na wschod wysunietej straznicy Zakonu. Po zwyciestwie grunwaldzkim
Wladyslaw Jagiello przekazal Ziemie Bytowska ksieciu pomorskiemu Boguslawowi VIII.
Ksiaze slupski jednak tylko kilka miesiecy byl w posiadaniu miasta, poniewaz na mocy pokoju
z 1 lutego 1411 roku podpisanego w Toruniu, Pomorze Gdanskie oraz ziemia leborska i
bytowska pozostaly pod panowaniem Zakonu Krzyzackiego. Obalenie panowania
krzyzackiego przez Stany Pruskie w 1454 roku obudzilo nadzieje ksiazat pomorskich na
odzyskanie tych terenow. Nastepni ksiazeta zachodniopomorscy wladali ta ziemia na
zasadzie prawa lennego.
Po smierci Boguslawa XIV (10 marca 1637r.) Ziemia Bytowska wrocila pod zwierzchnictwo
Polski, jednak ten okres trwal zaledwie 20 lat. W 1657 roku dotychczasowe polskie starostwa
leborskie i bytowskie przeszly w rece elektora brandenburskiego Fryderyka Wilhelma I.
Zaniedbal on swoje wlosci. Okres ten cechowal zastoj gospodarczy, zmniejszylo sie tez
znaczenie miasta. Potop szwedzki (1655-1660) i pozar w 1700r. gruntownie zniszczyl grod, a
dziela tego dopelnila szalejaca w latach 1707-1709 epidemia dzumy.
Po rozbiorach Ziemia Bytowska trafila w sklad monarchii pruskiej. Rozpoczeto likwidacje
samorzadu taj ziemi i przekreslono wszystkie ustalenia administracji polskiej (zlikwidowano
sady, sejmiki, podatki). Zaczeto tez wykorzeniac jezyk polski. Postanowienia wersalskie nie
przewidywaly wlaczenia Ziemi Bytowskiej do Polski. I pomimo tego, ze polska ludnosc zlozyla
swoje podpisy pod tajna petycja, domagajaca sie przylaczenia do macierzy, ziemia ta
pozostala w granicach panstwa niemieckiego. Niszczono wszelkie przejawy odrebnosci
narodowej: polskie biblioteki, swietlice i szkoly.
Dopiero w dniu 8 marca 1945r. Bytow zostal wyzwolony po prawie 300 letnim panowaniu
niemieckim i powrocil do Polski. Wielu wspanialych ludzi nie doczekalo wolnosci. Zgineli
przesladowani w obozach smierci, oddali swoje zycie za przywiazanie do tradycji, polskiego
slowa i kultury kaszubskiej.
